Κυριακή 11 Ιουλίου 2010

Περί Κριτικής Μάνου Ελευθερίου Για Τον Καββαδία

Σήμερα μετά από τόσο καιρό, ξαναείδα το πρόσωπο του Μάνου Ελευθερίου. Είναι σαν να βρίσκεται σε άλλη εποχή. Ευτυχώς που κάτι τραγουδάκια, στα οποία έγραψε στίχους και ερμηνεύει μοναδικά ο κύριος κύριος Ψινάκης μας θυμίζει πως τελικά, ζει στο σήμερα. Θα προτιμούσα να έβλεπα όλους αυτούς τους σημερινούς (εναπομείναντες δηλαδή) της ελληνικής διανόησης, να κάνουν κάτι παραπάνω. Να μην μένουν μόνο σε βαρύγδουπες δηλώσεις για την "χαβούζα που μας κατακλύζει". Για την χαβούζα αυτή που ευθύνονται και οι ίδιοι. Κινηματογραφική, τηλεοπτική και λογοτεχνική. Μα κοροϊδευόμαστε εντελώς; Είναι δυνατόν να χαρακτηρίζει "τραλαλά" την ποίηση του Καββαδία; Ακόμα και να ήταν τόσο κουρασμένος ο Γουΐλλυ ο μαύρος θερμαστής  από το Τζιμπουτί και να μην επισκεπτόταν μετά την βραδινή του βάρδια την κάμαρα του Καββαδία για να πουν ιστορίες ναυτικές, υπάρχει κύριε Ελευθερίου και αυτό που ονομάζεται ποιητική αδεία...

Ο Καββαδίας ακόμα τραγουδιέται παντού, σε πολλά είδη μουσικής. από την άλλη αν εξαιρέσουμε τα "Ναύτης βγήκε και θέλει να κεράσει, μια βανίλια παγωτό και γλυκό κεράσι" και τα καρδιακά του Ψινάκη, ο Μάνος Ελευθερίου έχει μουμιοποιηθεί στη "Θητεία" του 1974 του Μαρκόπουλου, οπού κακά τα ψέμματα έχει πολύ καλούς στίχους. Χωρίς λόγο διακρίνω μία εμπάθεια, για έναν ποιητή αφενός άλλης σχολής, αφετέρου με πνεύμα ανήσυχο, που δεν άντεχε χωμένος στα χαρτιά του ναυτικού γραφείου του θείου του και ήθελε να χαθεί στις "θολές γραμμές των οριζόντων" όπως μας γράφει σε ένα από τα πρώτα ποιήματά του. Προτιμούσε να ταξιδεύει, να γευθεί την ζωή μέσα από την αβεβαιότητα και τα έντονα πάθη σε κάθε λιμάνι της υφηλίου. Γι' αυτό και μόνο χρειάζεται κάποιον σεβασμό. Προτίμησε το "από το να φοβάμαι και να καρτερώ, κάλιο περισκόπιο και τορπίλα" από το να κάθεται πίσω από ένα γραφειάκι με γραβάτα και να πετάει στίχους και στιχάκια... Πάντοτε μετριόφρων και ντροπαλός ο Καββαδίας. Καλλιεργημένος και με άποψη περί τέχνης. Ο Μαραμπού ή Κόλλιας για τους φίλους.

Στίχοι όπως του Καββαδία γράφονται μια φορά. Ο λυρισμός της γλυκιάς ποίησης του πραγματικά σε ταξιδεύει. Αυτή είναι η ποίηση. Να ποιείς. Να μην μεταφέρεις απλά, τα ζόρια ή τις εμπειρίες σου στο χαρτί με κάποιο τρόπο. Μα όπως και να έχει θα το ξαναπώ, οι επιφανείς ακαδημαϊκοί και διανοούμενοι της εποχής, ας αφήσουν στην άκρη το ύφος, τον στόμφο, τις ακαδημαϊκές συνεστιάσεις και τα παραπανίσια κιλά τους και ας φροντίσουν κάπως την εναπομένουσα διανόηση που πλέον πνέει τα λοίσθια.

Ας μας πει τελικά και ο λαλίστατος κύριος Ελευθερίου, "πως έγινε με τούτο τον αιώνα και γύρισε καπάκι η ζωή; Πως το 'φεραν η μοίρα και τα χρόνια, να μην ακούσεις ένα ποιητή;" (από το τραγούδι σε στίχους Μάνου Ελευθερίου "Μαλαματένια Λόγια" του 1974)